Dnia 09.08.2021 r. weszło w życie rozporządzenie MEiN z dn. 04.08.2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego (Dz.U. poz. 1427). Nowelizacja wprowadza modyfikacje w rozp. MEN z dn. 21.12.2016 r. (Dz.U. poz. 2223, z późn. zm.), które obecnie ma zastosowanie wyłącznie do absolwentów szkół tzw. starego ustroju szkolnego, obowiązującego przed 01.09.2017 r., tj. przed wprowadzeniem zmian wynikających z ustawy Prawo oświatowe (u.P.o.).
O kogo chodzi?
Określone w nowelizowanym rozp. szczegółowe warunki i sposób przeprowadzania egzaminu maturalnego dotyczą matury przeprowadzanej na „starych zasadach”, czyli w:
- trzyletnich liceach ogólnokształcących – odbędzie się ona po raz ostatni w 2022 r. oraz
- czteroletnich technikach – odbędzie się ona po raz ostatni w 2023 r.
Ustawodawca przewidział jednak okres przejściowy. I tak, zgodnie z art. 297 ust. 2 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60, z późn. zm.), egzamin maturalny „na starych zasadach”, czyli na podstawie rozdziału 3b ustawy o systemie oświaty (u.s.o.) w brzmieniu obowiązującym przed 01.09.2017 r. i rozp. z dn. 21.12.2016 r., będzie przeprowadzany dla:
- absolwentów dotychczasowego trzyletniego liceum ogólnokształcącego – do roku szkolnego 2026/2027,
- absolwentów dotychczasowego czteroletniego technikum – do roku szkolnego 2027/2028,
- absolwentów branżowej szkoły II stopnia, którzy ukończyli kształcenie w branżowej szkole I stopnia jako absolwenci dotychczasowego gimnazjum – do roku szkolnego 2028/2029.
Dodatkowo, zgodnie z art. 297a ustawy z dn. 14.12.2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60, z późn. zm.), do egzaminu maturalnego „na starych zasadach” może przystąpić:
- w latach szkolnych 2019/2020–2021/2022 – absolwent czteroletniego liceum ogólnokształcącego,
- w latach szkolnych 2019/2020–2022/2023 – absolwent pięcioletniego technikum,
- w roku szkolnym 2022/2023 – absolwent branżowej szkoły II stopnia, który ukończył kształcenie w branżowej szkole I stopnia jako absolwent ośmioletniej szkoły podstawowej
– który jako uczeń realizował indywidualny program lub tok nauki, zgodnie z art. 115 u.P.o.
We wskazanym art. 297a ww. ustawy chodzi o absolwentów szkół tzw. nowego ustroju szkolnego – ale tylko tych, którzy w szkołach ponadpodstawowych realizowali indywidualny program lub tok nauki. Dlaczego?
Umożliwienie im przystąpienia do egzaminu maturalnego przeprowadzanego (w okresie przejściowym) dla absolwentów klas ponadgimnazjalnych wynika z faktu, że uczniowie zdolni często kończą szkołę wcześniej, a tym samym zdają egzamin maturalny w terminie wcześniejszym niż wyznaczony regularnym tokiem nauki realizowanym w szkole danego typu. Jest to przepis czasowy, obowiązujący w latach 2019–2023. Przystąpienie do egzaminu maturalnego z wcześniejszymi rocznikami umożliwi tym uczniom kontynuowanie nauki na studiach.
Dlaczego zmiany?
Konieczność nowelizacji rozp. z 2016 r. wynika przede wszystkim z potrzeby dostosowania tych przepisów do zmian wprowadzonych ustawą z dn. 22.11.2018 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2245, z późn. zm.) dotyczących zasad przystępowania do egzaminu maturalnego.
Zgodnie z art. 127 ww. ustawy od roku szkolnego 2021/2022 możliwe jest zwolnienie zdającego egzamin maturalny z obowiązku przystąpienia do części pisemnej z co najmniej jednego przedmiotu dodatkowego w przypadku posiadania określonych kwalifikacji zawodowych.
W związku z tym w rozp. z 2016 r. rozszerzono zakres informacji podawanych przez zdającego w deklaracji przystąpienia do egzaminu maturalnego oraz zakres dokumentów dołączanych przez zdającego do tej deklaracji. W deklaracji maturalnej zdający będzie mógł wpisać informację o spełnieniu warunku określonego w art. 44zzd ust. 4b u.s.o. oraz dołączyć dokument lub dokumenty, o których mowa w art. 44zzd ust. 4b u.s.o., potwierdzające posiadanie określonych kwalifikacji zawodowych (dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, dyplom zawodowy, świadectwa potwierdzające kwalifikacje w zawodzie, certyfikaty kwalifikacji zawodowych).
Dodatkowo omawiana nowelizacja wprowadza następujące zmiany:
- wykreśla przepisy dotyczące egzaminu gimnazjalnego (stąd też zmiana tytułu, tak by rozp. dotyczyło wyłącznie egzaminu maturalnego) – egzamin gimnazjalny został po raz ostatni przeprowadzony w roku szkolnym 2019/2020 dla słuchaczy dotychczasowego gimnazjum dla dorosłych;
- rozszerza zakres podmiotowy rozp. o absolwentów posiadających wykształcenie średnie branżowe, ponieważ do egzaminu maturalnego, oprócz absolwentów posiadających wykształcenie średnie, mogą przystępować, zgodnie z art. 297 ust. 2 i art. 297a ustawy z dn. 14.12.2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60, z późn. zm.), również absolwenci posiadający wykształcenie średnie branżowe;
- dostosowuje organizację przeprowadzania egzaminu maturalnego do rozwiązań przyjętych w rozp. MEiN z dn. 26.02.2021 r. w sprawie egzaminu maturalnego (Dz.U. poz. 482), który będzie przeprowadzany od roku szkolnego 2022/2023 dla absolwentów szkół nowego ustroju szkolnego; w latach szkolnych 2022/2023–2028/2029 egzaminy maturalne będą równolegle przeprowadzane zgodnie z przepisami obu rozporządzeń, dla różnych zdających, dlatego konieczne jest ujednolicenie zasad przeprowadzania tych egzaminów (stąd zmiany w szeregu przepisów).
Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego
