RPO chce zwiększenia ochrony osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych

371

Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Prezesa Rady Ministrów w sprawie potrzeby wprowadzenia mechanizmów ochrony wykonywania zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych i rozszerzenia kompetencji inspekcji pracy w zakresie nadzoru i kontroli nad wykonywaniem takiego zatrudnienia.

W wystąpieniu Rzecznik zwraca uwagę na dużą skalę zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych na polskim rynku pracy. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w podmiotach gospodarczych o liczbie pracujących powyżej 9 osób oraz wszystkich jednostkach sfery budżetowej w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 r. ponad 1 mln osób zatrudnionych było na podstawie umowy zlecenia, a ponad 220 tysięcy zawarło umowę o dzieło.

Z monitoringu rynku pracy, przeprowadzonego przez Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy Głównego Urzędu Statystycznego, wynika, że na koniec 2012 r. ok. 1,1 mln osób prowadziło pozarolniczą działalność gospodarczą, nie zatrudniając pracowników na podstawie stosunku pracy (tzw. „samozatrudnieni”), co stanowi ok. 29% ogółu osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą i ok. 8% ogółu pracujących w gospodarce narodowej w tym samym czasie. Około 1,35 mln to szacunkowa liczba osób, z którymi w 2012 r. została zawarta umowa zlecenia lub umowa o dzieło, a które nie są nigdzie zatrudnione na podstawie stosunku pracy oraz bez osób, które pobierają emeryturę lub rentę. W stosunku do ogólnej liczby zatrudnionych w gospodarce narodowej w końcu 2012 r. stanowi to ok. 13% i ok. 10% do ogółu pracujących w gospodarce narodowej. 

Zjawisko to stanowi reakcję na zmienne zapotrzebowanie na pracę i wyższe koszty zatrudnienia pracowniczego. Przybiera ono formę wykonywania pracy zarobkowej nie tylko poprzez zawieranie umów zlecenia czy umów o dzieło, ale także poprzez samozatrudnienie, co najczęściej oznacza zlecanie przez pracodawcę wykonywania wydzielonych zadań zewnętrznym wykonawcom, będącym osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą. Takimi przedsiębiorcami są często byli pracownicy zatrudnieni w ramach outsourcingu z uwagi na potrzebę obniżenia kosztów pracy. Coraz częściej konstytutywne cechy zatrudnienia (dobrowolne i osobiste świadczenie odpłatnej pracy w sposób ciągły i podporządkowany na rzecz pracodawcy, który ponosi ryzyko związane z zatrudnieniem) występują również w umowach cywilnoprawnych. 

Treść tylko dla zalogowanych Użytkowników!