Planowanie przestrzenne w gminach i odwieszenie terminów

1. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, gminny program rewitalizacji i uchwała w sprawie zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, ich gabarytów, standardów jakościowych oraz rodzajów materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonane;

• 31 marca terminy w procedurach sporządzania ww. dokumentów zostały wstrzymane lub ograniczone.
• 18 kwietnia miało miejsce częściowe „odmrożenie” terminów w postępowaniach sporządzania ww. dokumentów. Mogły rozpocząć swój bieg albo biegły dalej terminy:
  • składania wniosków do studium i planu miejscowego,
  • opiniowania i uzgadniania projektu studium, planu miejscowego i „uchwały krajobrazowej” oraz opiniowania projektu gminnego programu rewitalizacji.
• 24 maja nastąpiło całkowite odwieszenie terminów w procedurach sporządzania ww. dokumentów. Mogły rozpocząć swój bieg albo biegną/ły dalej terminy związane z:
• wyłożeniem projektu studium, planu miejscowego, gminnego programu rewitalizacji i „uchwały krajobrazowej” oraz składaniem uwag do tych projektów,
• rozpatrzeniem uwag wniesionych do projektu planu miejscowego w trakcie jego konsultacji społecznych.

Wszystkie wnioski do studium lub planu miejscowego oraz uwagi do projektu studium, planu miejscowego, gminnego programu rewitalizacji oraz „uchwały krajobrazowej” zgłoszone w czasie zawieszenia terminu są wniesione skutecznie, bez względu na to czy czynność ich zbierania była kontynuowana po odwieszeniu terminów czy została/zostanie ponowiona.

Przykład 1

16 marca 2020 r. wójt ogłosił w prasie miejscowej oraz przez obwieszczenie, a także w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy i wyznaczył termin składania wniosków do 10 kwietnia 2020 r.

W trakcie okresu zbierania wniosków, 31 marca 2020 r. nastąpiło zawieszenie biegu terminu. Mimo zawieszenia terminu zainteresowani nie zostali pozbawieni możliwości składania wniosków do studium. Wnioski złożone po zawieszeniu terminu, a nie później niż do 10 kwietnia, należy uznać za wniesione skutecznie.

Należy jednak przyjąć, że opisana czynność zbierania wniosków nie została przeprowadzona skutecznie, z poszanowaniem zasad partycypacji społecznej.

Oznacza to, że czynność ogłoszenia o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania studium oraz zbierania wniosków do tego studium należy ponowić wyznaczając co najmniej 21-dniowy termin na składanie uwag. Nie można tego terminu skracać na przykład o okres między 16 a 20 marca, czyli dnia ogłoszenia stanu epidemii.

Przykład 2

Wójt wystąpił do starosty o opinię dotyczącą przyjętych w projekcie studium rozwiązań, udostępnił projekt studium 20 marca 2020 r. i wyznaczył termin na przedstawienie opinii, który upływał 9 kwietnia 2020 r.

31 marca 2020 r. termin ten został zawieszony.

Jeżeli pomimo zawieszenia terminu starosta przestawił swoją opinię, należy przyjąć, że czynność ta została dokonana skutecznie.

Jeżeli starosta nie przedstawił opinii w czasie zawieszenia terminu, 18 kwietnia 2020 r. bieg terminu na przedstawienie stanowiska został wznowiony. Ostatecznie termin na przedstawienie opinii upłynął 27 kwietnia 2020 r. Jeżeli do tego dnia starosta przedstawił opinię jest ona skuteczna. Jeżeli nie przedstawił swojego stanowiska w tym terminie i nie wystąpił o zmianę tego terminu, należy przyjąć, że projekt studium został zaopiniowany pozytywnie.

Przykład 3

9 marca 2020 r. wójt ogłosił o wyłożeniu projektu planu miejscowego, dyskusji publicznej i możliwości wnoszenia uwag do tego projektu.

18 marca 2020 r. nastąpiło wyłożenie projektu planu, które miało trwać do 10 kwietnia 2020 r.

Dyskusję publiczną zaplanowano 26 marca 2020 r.

Termin zbierania uwag wyznaczono do 30 kwietnia 2020 r.

Analizując przebieg przykładowej czynności należy wziąć pod uwagę, oprócz zwieszenia 31 marca 2020 r. terminów, również wprowadzenie 20 marca 2020 r. stanu epidemii w Polsce, a wraz z nim szeregu ograniczeń, zakazów i nakazów.

W kontekście obostrzeń wynikających z epidemii COVID-19, należy przyjąć, że zaplanowana dyskusja publiczna była niemożliwa do przeprowadzenia. Również zapoznanie się z projektem inną drogą niż elektroniczną było właściwie nierealne, a tym samym cały proces konsultowania projektu planu miejscowego i wnoszenia do niego uwag był mocno utrudniony.

W takiej sytuacji, niezależnie od zwieszenia 31 marca 2020 r. terminów, konsultacje społeczne w sprawie projektu planu miejscowego należy uznać za mocno ograniczone, a tym samym nieskuteczne.

W opisanym przykładzie, należy ponowić wszystkie czynności składające się na konsultacje społeczne projektu tego planu.

Przykład 4

Wójt zawiadomił o przeprowadzeniu konsultacji społecznych gminnego programu rewitalizacji w dniu 9 marca 2020 r.

Konsultacje społeczne miały być przeprowadzone w formie wyrażenia opinii pisemnej, ustnej oraz w trakcie spotkania konsultacyjnego.

Spotkanie konsultacyjne było zaplanowane na 24 marca 2020 r.

Termin zbierania uwag do projektu programu wyznaczono do 24 kwietnia 2020 r.

Przebieg przykładowej czynności został uwarunkowany zwieszeniem 31 marca 2020 r. terminów, jak również wprowadzeniem 20 marca 2020 r. stanu epidemii w Polsce, a wraz z nim szeregu obostrzeń.

Zaplanowane spotkanie konsultacyjne, dla bezpieczeństwa jego uczestników oraz z uwagi na zagrożenie zasady powszechności i skuteczności konsultacji, nie powinno się odbyć.

Sytuacja epidemiczna utrudniła również możliwość zapoznania się z projektem, ograniczając ją jedynie do drogi elektronicznej. Praktycznie niemożliwie było spełnienie żądań zainteresowanych udostępnienia projektu w siedzibie urzędu.

W takiej sytuacji, niezależnie od zwieszenia 31 marca 2020 r. terminów, konsultacje społeczne w sprawie projektu gminnego programu rewitalizacji należy uznać za niepełne i mocno ograniczone, a tym samym nieskuteczne.

Mając na uwadze cel konsultacji oraz standardy jakie powinny towarzyszyć w trakcie procesu ich przeprowadzania, w opisanym przykładzie należy ponowić wszystkie czynności składające się na konsultacje społeczne projektu gminnego programu rewitalizacji. Przy czym, jeżeli mimo wszystko, wpłynęły uwagi do projektu dokumentu, należy je uznać za wniesione skutecznie i rozpatrzyć w stosownym czasie, tj. po ponowionych, sprawnie i skutecznie przeprowadzonych konsultacjach społecznych.

2. Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;

• 31 marca wszystkie terminy związane z postępowaniem w sprawie ustalenia warunków zabudowy oraz lokalizacji inwestycji celu publicznego były wstrzymywane.
• 18 kwietnia miało miejsce częściowe „odmrożenie” terminów w ww. postępowaniach. Rozpoczęły swój bieg albo biegły dalej:
  • terminy załatwienia sprawy:
    • miesięczny – w przypadku sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego,
    • dwumiesięczny –  w przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej,
    • miesięczny – w przypadku postępowania odwoławczego,
    • 65-dniowy na wydanie decyzji w sprawie ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego;
  • co najmniej 7-dniowy termin na usunięcie braków we wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy;
  • 2-tygodniowy termin na uzgodnienie projektu decyzji przez organy do tego upoważnione;
  • 7-dniowy termin na złożenia zażalenia przez inwestora na postanowienie organu w sprawie uzgodnienia warunków zabudowy;
  • termin wyznaczony stronom na zapoznanie się i wypowiedzenie, w sprawie zebranych dowodów.

24 maja nastąpiło całkowite odwieszenie terminów w postępowaniach w sprawie ustalania warunków zabudowy oraz lokalizacji inwestycji celu publicznego. Rozpoczęły swój bieg albo biegły dalej, wcześniej zawieszone, terminy na wniesienie odwołania od decyzji wydanych w ww. postępowaniach.

Przykład 5

W dniu 16 marca 2020 r. wnioskodawca wystąpił o ustalenie warunków zabudowy.

23 marca wójt wezwał wnioskodawcę do usunięcia braków w złożonym wniosku i wyznaczył termin na ich usunięcie 14 dni od dnia doręczenia wezwania. Termin do usunięcia braków mijał 10 kwietnia 2020 r.

31 marca nastąpiło zawieszenie biegu terminu.

Wnioskodawca mógł, ale nie musiał usunąć braków w wyznaczonym terminie. Jeżeli tego nie zrobił do 10 kwietnia 2020 r., nie skutkowało to pozostawieniem wniosku bez rozpoznania, czyli niewydaniem decyzji.

18 kwietnia nastąpiło „odmrożenie” terminów określających procedurę wydawania decyzji. Od tego dnia rozpoczął się dalszy bieg terminu na uzupełnienie braków. Ostatecznie termin ten upłynął 28 kwietnia. Jeżeli do tego dnia wnioskodawca nie uzupełnił braków, wójt pozostawił wniosek bez rozpoznania.

Natomiast jeżeli wnioskodawca usunął wskazane braki w dowolnym terminie, w okresie 27 marca – 28 kwietnia 2020 r., uzupełnienie było skuteczne i stanowi podstawę do rozpoczęcia postępowania administracyjnego.

Przykład 6

W dniu 17 kwietnia 2020 r. została wydana decyzja o warunkach zabudowy.

Prawo do odwołania od decyzji przysługuje wszystkim stronom postępowania w terminie 14 dni licząc od dnia doręczenia decyzji.

Dla uproszczenia założono, że wszystkie strony postępowania otrzymały decyzję 29 kwietnia 2020 r., a to oznacza, że ustawowy termin na wniesienie odwołania kończyłby się 13 maja 2020 r.

Bieg 14-dniowego terminu na wniesienie odwołania rozpoczął się 24 maja 2020 r. i skończył 8 czerwca 2020 r. Strony co prawda mogły wnosić odwołania od decyzji od momentu doręczenia decyzji, ale brak jego wniesienia nie oznaczał, że decyzja stała się ostateczna, chyba, że strony zrezygnowały ze składania odwołania od decyzji. Wtedy decyzja o warunkach zabudowy stała się ostateczna i prawomocna. Oświadczenia stron o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania musiały zostać złożone do urzędu, który wydał decyzję o warunkach zabudowy.

3. Inwestycja mieszkaniowa realizowana w trybie ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących;

• 31 marca terminy w procedurze ustalania lokalizacji inwestycji mieszkaniowej zostały „zamrożone”.
• 18 kwietnia terminy w ww. postępowaniu zostały w dużej mierze odwieszone. W tym czasie rozpoczynały swój bieg lub biegły dalej wszystkie terminy procedury lokalizacji inwestycji mieszkaniowej, z wyjątkiem terminu na usunięcie przez inwestora braków formalnych Ponieważ brak reakcji ze strony inwestora w wyznaczonym terminie skutkuje pozostawieniem wniosku bez rozpoznania, zdecydowano się utrzymać zawieszenie tego terminu. Zawieszony był również termin na zaskarżenie uchwały do sądu administracyjnego.
• Od 24 maja wszystkie terminy biegną normalnym trybem.

Przykład 7

W dniu 16 marca  inwestor wystąpił z wnioskiem o ustalenie lokalizacji inwestycji mieszkaniowej.

19 marca  wójt zamieścił wniosek na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej gminy lub na stronie internetowej gminy.

Od 19 marca do 9 kwietnia zainteresowani mogli wnosić uwagi do wniosku.

W dniu 31 marca bieg terminu na wnoszenie uwag został wstrzymany.

18 kwietnia nastąpiło wznowienie terminu i wznowienie jego biegu.

27 kwietnia był ostatnim dniem, w którym można było wnosić uwagi.

Wszystkie uwagi wniesione do wniosku, bez względy na to czy zostały wniesione w czasie biegu terminu czy w czasie jego zawieszenia, są wniesione skutecznie i podlegały rozpatrzeniu.

Równolegle do zbierania uwag do wniosku trwał proces jego opiniowania i uzgadniania.

26 marca wójt powiadomił organy upoważnione o możliwości przedstawienia opinii.

Początkowo organy mogły przedstawić swoje stanowisko do 16 kwietnia 2020 r.

W dniu 31 marca bieg terminu na przedstawienie opinii został jednak wstrzymany.

18 kwietnia nastąpiło wznowienie terminu i wznowienie jego biegu.

Termin na przedstawienie opinii ostatecznie upłynął 4 maja.

Wszystkie opinie przedstawione w okresie od 23 marca do 4 maja zostały wniesione skutecznie.

Nieprzedstawienie opinii lub uzgodnienia w terminie do 4 maja 2020 r. zostało potraktowane odpowiednio za brak zastrzeżeń lub uzgodnienie wniosku.

Podstawa prawna:

1. 15zzs ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 374, z późn. zm.) w brzmieniu nadanym ustawą:
   • z dnia 31 marca 2020 o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw,
   • z dnia 16 kwietnia 2020 o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2,
   • z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2,
2. 64 § 2, art. 129  § 2 i art. 127a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 256 i 695),
3. 11 pkt 1, 5, 7 i 8, art.. 17 pkt 1, 6, 9, 11 i 12, art. 25, art. 37b ust. 2 pkt 8, art. 37b ust. 4 i art. 53 ust. 5c ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2020 r. poz. 293, z późn. zm.),
4. 6 ust. 1-5 i 8, art. 17 ust. 2 pkt 3 i 4 oraz art. 18 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z 2020 r. poz. 802),
5. 7 ust. 4, 5, 9-15 i 18, art. 15 oraz art. 16 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących (Dz. U. z 2020 r. poz. 219 i 471).

Źródło: Ministerstwo Rozwoju