Praca opiekuńcza wykonywana w domu

Interpelacja nr 30550 do ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie pracy opiekuńczej wykonywanej w domu

Szanowna Pani Minister,

opieka nad osobami zależnymi: dziećmi, osobami z niepełnosprawnością czy niesamodzielnymi seniorami bardzo często jest sprawowana w domach, poza zinstytucjonalizowanym systemem opieki. Często wykonują ją albo członkowie rodzin osób zależnych, w ogromnej większości są to kobiety, albo wynajmowane w tym celu opiekunki. Nie ma danych mówiących o tym, jak szerokie to zjawisko, nie ma rzetelnych analiz sytuacji w tym sektorze. Tymczasem w starzejącym się społeczeństwie i w dobie pandemii koronawirusa opieka domowa staje się coraz bardziej powszechnym zjawiskiem.

Istnieje poważna obawa, że znaczna większość z tych osób wykonuje pracę opiekuńczą w tzw. szarej strefie – bez żadnej umowy, bez odprowadzania podatków czy ubezpieczeń społecznych, bez elementarnego bezpieczeństwa i stabilności. Godziny pracy i warunki płacowe nie są zgodne z normami czasu pracy. Jako posłanka otrzymuję sygnały, że w opiece domowej często dochodzi do wyzysku i wykorzystywania pracownic, zwłaszcza przez agencje pośrednictwa pracy. To sytuacja niebezpieczna również z punktu widzenia osób zależnych – opieka to praca związana z ogromną odpowiedzialnością, wymagająca wysokich kwalifikacji.

Programy rządowe, których celem ma być zapewnienie opieki osobom potrzebującym, zwłaszcza seniorom i seniorkom, są niewystarczające. Zgodnie z informacją ministerstwa na rok 2022, w roku 2020 program “Opieka 75+” objął 113 tys. osób potrzebujących opieki i pochłonął koszty w wysokości 714 mln zł. Tymczasem, jak podaje koalicja “Na pomoc niesamodzielnym” w Polsce żyje ok. 1 miliona osób, które potrzebują codziennej opieki ze względu na wiek, przewlekłe choroby czy niepełnosprawność. 90 proc. z nich żyje we własnych domach, a opiekę na własną rękę zapewnia im rodzina – często kupując ją na rynku. Państwo nie realizuje zadań w zakresie opieki długoterminowej: Polska ma najniższy wśród krajów OECD wskaźnik udziału osób w wieku od 65 lat wzwyż objętych opieką długoterminową (0,9%). Wartość ta jest ponad dziesięciokrotnie niższa niż średnia w 25 krajach OECD (10,8%). Wydatki na ten cel stanowią zaledwie 0,5 proc. PKB, średnia unijna to 1,6 proc. PKB.

W związku z powyższym, na podstawie art. 14 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. z 2018 r. poz. 1799), zwracam się z następującymi pytaniami:

1. Ile osób zostało zarejestrowanych w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych jako osoby wykonujące pracę opiekuńczą w domu osoby niesamodzielnej?

2. Ile takich osób zostało zatrudnionych przez rodzinę osoby niesamodzielnej, a ile przez agencje pracy?

3. Jakie programy w ciągu ostatnich lat podjęło Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej w celu dofinansowania pracy opiekuńczej wykonywanej w domu, kontroli jakości tej pracy i oferowanych warunków zatrudnienia?

Magdalena Biejat, Daria Gosek-Popiołek, Maciej Konieczny, Adrian Zandberg, Marcelina Zawisza

13.01.2022 r.

Odpowiedź na interpelację

Szanowna Pani Marszałek,

w odpowiedzi na interpelację nr 30550 Posłanki Magdaleny Biejat i grupy posłów, proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień.

Wsparcie oferowane opiekunom osób zależnych – dzieci, osób z niepełnosprawnościami, seniorów w sprawowaniu opieki nad nimi, przysługuje na podstawie szeregu aktów normatywnych, do których należą między innymi ustawa o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, czy też ustawa o pomocy społecznej. Świadczone jest także w oparciu o liczne programy resortowe.

Odnosząc się do zagadnienia opieki nad dziećmi informuję, że ustawa o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2021 r. poz. 75 z późn. zm.), pozwala na uzyskanie dofinansowania na zatrudnienie niani (art. 51 ust. 1). Dofinansowanie polega na opłaceniu przez ZUS od podstawy stanowiącej kwotę nie wyższą niż 50% wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe oraz na ubezpieczenie zdrowotne.

Z dofinansowania mogą skorzystać rodzice, opiekunowie prawni albo inne osoby, które opiekują się dzieckiem na podstawie orzeczenia sądu jeśli:

• ich dziecko ma od 20 tygodni do 3 lat – mogą korzystać z dofinansowania do końca roku szkolnego. Wyjątkowo, jeśli dziecko nie może pójść do przedszkola, na przykład przez brak miejsc – do skończenia 4 lat.
• nie są na urlopie macierzyńskim, ojcowskim albo wychowawczym, nie tworzą zawodowej rodziny zastępczej, nie korzystają z ulgi na podstawie umowy aktywizacyjnej, czyli na przykład nie zatrudniają innej osoby, która była bezrobotna, spełnią 1 z poniższych warunków: pracują na umowę o pracę (bez względu na wymiar etatu) albo zlecenie,
• prowadzą działalność pozarolniczą,
• prowadzą działalność rolniczą. Wyjątkiem są osoby, które są domownikami w gospodarstwie rolnym i podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników.

Rodzice mogą skorzystać z dofinansowania niezależnie od sytuacji życiowej. Rodzic może więc samotnie wychowywać dziecko, czyli być panną, kawalerem, wdową, wdowcem, po rozwodzie, w separacji. Dotyczy to również rodzica, który samotnie wychowuje dziecko – choć jest w związku małżeńskim – bo jego małżonek nie ma praw rodzicielskich albo jest w więzieniu (wtedy umowę podpisuje z nianią tylko ten jeden rodzic).

Według danych dostępnych z Centralnego Rejestru Ubezpieczonych, liczba osób zgłoszonych do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu sprawowania opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 na podstawie umowy uaktywniającej w rozumieniu ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, na koniec czerwca 2021 r. wyniosła 5 663 osób.

Obowiązujące przepisy umożliwiają finansowanie składek z budżetu państwa za osoby sprawujące opiekę nad dziećmi (za nianie) na podstawie umowy uaktywniającej.

Podkreślenia jednocześnie wymaga, że w polskim systemie ubezpieczeń społecznych nie ma obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne za osoby (np. babcie, dziadków, innych członków rodziny), które dobrowolnie i nieodpłatnie oferują swoją pomoc w opiece nad dziećmi lub innymi osobami wymagającymi takiej opieki.

Na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pod linkiem https://psz.zus.pl/kategorie/ubezpieczeni/ubezpieczenia-emerytalne-i-rentowe można zapoznać się z danymi statystycznymi przedstawiającymi liczbę osób podlegających ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, według określonych grup tytułów do ubezpieczeń.

Wsparcie opiekunów osób z niepełnosprawnościami, seniorów jak również bezpośrednio tej grupy osób, realizowane jest w oparciu o przepisy ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 2268, z późn. zm.) i jest świadczone w następującym zakresie:

Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania.

Jest to forma wsparcia, która przysługuje:

• osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności wymaga pomocy innych osób,
• osobie w rodzinie, która wymaga pomocy innych osób, jednak rodzina, a także wspólnie nie zamieszkujący małżonek, wstępni i zstępni nie są w stanie takiej pomocy zapewnić.

Usługi opiekuńcze obejmują: zaspokajanie codziennych potrzeb życiowych (sprzątanie, pranie, zakupy, sporządzanie posiłków), opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację, zapewnianie kontaktów z otoczeniem.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze są usługami dostosowanymi do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, które są świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.

Zgodnie ze statystycznymi danymi resortowymi, pomoc w formie usług opiekuńczych ogółem, realizowana w ramach zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym, w 2020 roku[1] została przyznana w drodze decyzji administracyjnych łącznie ok. 113 tys. osób, w tym prawie 6 tys. osób (5 938 osób) w formie specjalistycznych usług opiekuńczych (z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi).

Pomoc w formie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi, realizowaną przez gminy w ramach zadań z zakresu administracji rządowej, w roku 2020 przyznano ok. 14,6 tys. osobom.

Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być także świadczone w ośrodkach wsparcia. Ośrodkami wsparcia są m.in.:

• dzienne domy pomocy,
• ośrodki wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi: środowiskowe domy samopomocy i kluby samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Działalność ośrodków wsparcia jest o tyle istotna, że działają wspierająco na całą rodzinę, pomagając w sprawowaniu funkcji opiekuńczych nad niepełnosprawnymi i niesamodzielnymi członkami rodzin, zapobiegając jednocześnie umieszczaniu ich w placówkach całodobowych. W stosunku do osób starszych, samotnych zapobiega ich wieloaspektowemu wykluczeniu z życia społecznego.

Według stanu na koniec 2020 roku[2] na terenie Polski funkcjonowało 495 dziennych domów pomocy na 20 447 miejsca (o 44 jednostki i o 1825 miejsc więcej, niż w 2019 roku, co stanowi wzrost zarówno liczby jednostek, jak i miejsc o ok. 9,8 %) .

Według stanu na koniec 2020 roku[3] na terenie Polski funkcjonowały 844 środowiskowe domy samopomocy na 31 975 miejsc oraz 37 klubów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi, w których było dostępnych 675 miejsc.

Osobom wymagającym całodobowej opieki ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność, którym nie można zapewnić usług w miejscu zamieszkania, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.

Na koniec 2020 roku[4] na terenie kraju funkcjonowało 826 gminnych i ponadgminnych domów pomocy społecznej na ogólną liczbę miejsc 81 004, w których liczba mieszkańców wynosiła 75 133 osoby,

Należy również wskazać, że wsparcie osób z niepełnosprawnościami, starszych, a pośrednio ich opiekunów realizowane jest także w ramach opieki długoterminowej określonej w systemie ochrony zdrowia.

Jednocześnie informuję, że w ostatnich latach Ministerstwo Rodziny uruchomiło wiele programów, których celem jest wsparcie osób z niepełnosprawnościami lub ich opiekunów, należy do nich zaliczyć:

Program „Opieka 75+”, który jest odpowiedzią na wyzwania jakie stawiają przed Polską zachodzące procesy demograficzne, dlatego skierowany jest do osób starszych w wieku 75 lat i więcej, które mieszkają na terenie małych gmin.

Celem programu jest rozwój i poprawa dostępności do usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych usług opiekuńczych zarówno dla osób samotnych, jak również pozostających w rodzinach będących w wieku 75 lat i więcej. Program „Opieka 75+” adresowany jest do gmin miejskich, wiejskich, miejsko–wiejskich do 60 tys. mieszkańców.

Od 2022 roku gminy, które przystąpią do realizacji programu uzyskają finansowe wsparcie do 60% przewidywanych kosztów realizacji zadania w zakresie realizacji usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych usług opiekuńczych, dla osób spełniających kryteria określone w programie.

W ramach programu dopuszcza się następujące sposoby realizacji:

• zatrudnianie opiekunek na podstawie umowy o pracę (jedynie w zastępstwie opiekunki przebywającej na urlopie wypoczynkowym lub zwolnieniu lekarskim gmina ma możliwość realizacji przedmiotowych usług opiekuńczych w wybranej przez siebie formie);
• zlecenie wykonania przedmiotowego zadania organizacjom pozarządowym, o których mowa w art. 25 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, tj. organizacjom pozarządowym wymienionym w art. 3 ust. 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie oraz podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 3 tej ustawy;
• zakupienie usług opiekuńczych od podmiotów sektora prywatnego.

Środki finansowe z programu mogą być przeznaczone na:

• dofinansowanie do usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób, którym przedmiotowe usługi były świadczone w ramach programu i będą kontynuowane w roku bieżącym;
• dofinansowanie do usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób, którym w poprzednim roku nie były świadczone (osoby nowe);
• dofinansowanie do zwiększenia liczby godzin usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób w wieku 75 lat i więcej.

Nową inicjatywą Ministerstwa, skierowaną przede wszystkim do Seniorów jest Program „Korpus Wsparcia Seniorów”, który od 2022 r. został rozbudowany o II moduł.

Ma on na celu zapewnienie możliwości bezpiecznego funkcjonowania seniorów w ich miejscu zamieszkania poprzez nawiązanie współpracy pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego, organizacjami pozarządowymi skupiającymi środowiska młodzieżowe, a także wolontariuszami tworząc lokalne partnerstwa.

Program zapewni usługi wsparcia na rzecz osób w wieku 65 lat i więcej, głównie mieszkających samotnie, poprzez świadczenie usług wynikających z rozeznanych potrzeb na terenie danej gminy, wpisujących się w obszary określone w programie, jak również doprowadzi do poprawy bezpieczeństwa zdrowotnego oraz możliwości samodzielnego funkcjonowania w miejscu zamieszkania osób starszych poprzez zwiększanie dostępu do świadczeń opieki na odległość.

Adresatami bezpośrednimi programu będą gminy miejskie, wiejskie oraz miejsko-wiejskie, natomiast adresatami pośrednimi będą seniorzy w wieku 65 lat i więcej, którzy mają problemy z samodzielnym funkcjonowaniem ze względu na stan zdrowia, prowadzący samodzielne gospodarstwa domowe lub mieszkający z osobami bliskimi, które nie są w stanie zapewnić im wystarczającego wsparcia.

Na realizację programu w 2022 r. zostały przeznaczone środki z Funduszu Przeciwdziałania Covid-19 w wysokości 80 mln zł.

Program obejmuje swoim zakresem dwa moduły:

• Moduł I angażujący do jego realizacji wolontariuszy, w tym również działaczy środowisk młodzieżowych i obywatelskich z całej Polski, świadczących codzienną pomoc osobom potrzebującym wsparcia. Celem Modułu I jest zapewnienie usługi wsparcia seniorom w wieku 65 lat i więcej poprzez świadczenie usług w zakresie określonym w programie wynikających z rozeznanych potrzeb na terenie danej gminy.

Opis usługi wsparcia:

Wsparcie społeczne

Ułatwienie dostępności do podstawowej oraz specjalistycznej opieki zdrowotnej poprzez: wsparcie w organizowaniu wizyt lekarskich w miejscu zamieszkania seniora lub pomoc w dowiezieniu seniora na wizytę lekarską, w tym również asystowanie podczas wizyty, pomoc w zorganizowaniu transportu na szczepienia.

Wsparcie emocjonalne/psychologiczne: zatrudnienie psychologa i/lub psychiatry, prowadzenie terapii zajęciowej w miejscu zamieszkania seniora, informowanie o dostępie do ogólnopolskich „telefonów zaufania” dla seniorów.

Wsparcie w czynnościach dnia codziennego.

• Moduł II mający na celu poprawę bezpieczeństwa zdrowotnego oraz możliwości samodzielnego funkcjonowania w miejscu zamieszkania dla osób starszych poprzez zwiększanie dostępu do świadczeń opieki na odległość. Wsparcie finansowe gmin w świadczeniu usług na rzecz osób starszych poprzez dofinansowanie zakupu oraz kosztów użytkowania tzw. „opasek bezpieczeństwa”.

Program rozwoju rodzinnych domów pomocy na rok 2022

Celem Programu jest poprawa dostępności do usług opiekuńczych i bytowych świadczonych w rodzinnych domach pomocy oraz rozwój tej formy wsparcia. Rodzinne domy pomocy są ogniwem pośrednim w systemie pomocy społecznej pomiędzy usługami opiekuńczymi świadczonymi w miejscu zamieszkania a całodobową placówką specjalistycznego wsparcia, jaką jest dom pomocy społecznej. Rodzinny dom pomocy stanowi formę usług opiekuńczych i bytowych świadczonych całodobowo przez osobę fizyczną lub organizację pożytku publicznego dla nie mniej niż trzech i nie więcej niż ośmiu zamieszkujących wspólnie osób wymagających z powodu wieku lub niepełnosprawności wsparcia w tej formie. Jako kameralne placówki przeznaczone dla nie więcej niż ośmiu osób wpisują się one w realizowanie idei deinstytucjonalizacji usług pomocy społecznej, dlatego też w opinii Ministerstwa rozwój tego typu placówek jest szczególnie ważny.

Program wieloletni na rzecz Osób Starszych Aktywni+ na lata 2021-2025.

W ramach Programu organizacje pozarządowe i inne uprawnione podmioty działające na rzecz osób starszych będą mogły ubiegać się o dofinansowanie od 25 do 250 tysięcy zł w ramach 4 priorytetów: Aktywność społeczna; Partycypacja społeczna; Włączenie cyfrowe; Przygotowanie do starości.

Pierwszy priorytet obejmuje działania mające na celu zwiększenie udziału osób starszych w aktywnych formach spędzania czasu wolnego, wspieranie niesamodzielnych osób starszych i ich otoczenia w miejscu zamieszkania, rozwijanie wolontariatu osób starszych w środowisku lokalnym oraz zwiększenie zaangażowania osób starszych w obszarze rynku pracy. Organizacje pozarządowe ubiegając się o dofinansowanie w ramach niniejszego priorytetu mogą realizować m. in. inicjatywy ukierunkowane na wzmacnianie aktywności indywidualnej osób starszych, które przejawiają niższy poziom samodzielności i zorientowane na przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, w szczególności osób starszych, świadczenie usług społecznych (w szczególności usług opiekuńczych, wytchnieniowych) w społeczności lokalnej oraz wspieranie opiekunów formalnych, nieformalnych i wolontariuszy. Pozwala to na przeznaczenie środków pochodzących z dotacji na finansowanie szkoleń dla opiekunów osób wymagających wsparcia w zakresie wspierania osób starszych oraz kształcenia opiekunów, asystentów osób starszych i osób świadczących usługi na rzecz seniorów w opiece instytucjonalnej. Należy jednak podkreślić, że osobami realizującymi przedmiotowe działania, co do zasady, mogą być jedynie osoby powyżej 60 roku życia.

Ponadto od dnia utworzenia Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych (obecnie zwanego Funduszem Solidarnościowym), realizowano następujące programy resortowe Ministra Rodziny i Polityki Społecznej (wcześniej Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej):

„Opieka wytchnieniowa” – edycja 2019, 2020, 2021, 2022

Celem programów było świadczenie usług opieki wytchnieniowej, w ramach pobytu dziennego lub całodobowego, a także w formie specjalistycznego poradnictwa i wsparcia w zakresie nauki pielęgnacji/rehabilitacji/dietetyki dla członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności lub osobami z orzeczeniem o znacznym stopniem niepełnosprawności/orzeczeniem równoważnym. Programy realizowane były za pośrednictwem i z udziałem samorządów szczebla gminnego i powiatowego.

W 2022 r. realizowany jest Program „Opieka wytchnieniowa” – edycja 2022, stanowiący co do zasady kontynuację działań wynikających z Programów pn. „Opieka wytchnieniowa” – edycja 2019, edycja 2020 oraz edycja 2021. Doświadczenia płynące z realizacji dotychczasowych edycji programu wskazują na konieczność kontynuacji działań zmierzających do zwiększenia dostępności tego rodzaju wsparcia dla osób niepełnosprawnych oraz ich opiekunów i rozwijania systemu opieki wytchnieniowej na poziomie lokalnym. Program jest realizowany w formie świadczenia usług opieki wytchnieniowej w ramach pobytu dziennego oraz świadczenia usług opieki wytchnieniowej, w ramach pobytu całodobowego.

„Usługi opiekuńcze dla osób niepełnosprawnych” – edycja 2019, 2020

Celem programów było zwiększenie dostępności do usług opiekuńczych dla osób niepełnosprawnych w wieku do 75 roku życia ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz dzieci do 16 roku życia z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, a także poprawa jakości świadczonych usług. Programy zapewniały wsparcie społeczne uczestnikom programu w formie świadczenia usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych usług opiekuńczych. Usługi opiekuńcze obejmowały pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

„Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” – edycja 2019-2020, 2021, 2022

Celem programów było przede wszystkim wprowadzenie usługi asystenta osobistego osoby niepełnosprawnej jako formy ogólnodostępnego wsparcia dla dzieci do 16. roku życia z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji oraz osób niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o niepełnosprawności o stopniu znacznym lub o stopniu umiarkowanym, lub traktowane na równi do stopnia znacznego lub umiarkowanego zgodnie z art. 5 i art. 62 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573). Programy realizowane były za pośrednictwem i z udziałem samorządów szczebla gminnego i powiatowego.

Program kontynuowany jest w roku 2022, a jednym z jego celów jest objęcie zasięgiem jak największej liczby jednostek samorządu terytorialnego, w których usługi asystencji osobistej osoby niepełnosprawnej jeszcze nie jest realizowana.

„Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnościami” – edycja 2020-2021, 2022

Cele programów są analogiczne jak w pkt 3. O dofinansowanie oferty w ramach programów mogły ubiegać się organizacje pozarządowe, o których mowa w art. 3 ust. 2 oraz w art. 3 ust. 3 pkt 1 (od 2022 r. także art. 3 ust. 3 pkt 3) ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2020 r. poz. 1057, z późn. zm.).

„Opieka wytchnieniowa dla członków rodzin lub opiekunów osób z niepełnosprawnością” – edycja 2020-2021

Program ten adresowany jest do członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności lub osobami ze znacznym stopniem niepełnosprawności albo orzeczeniem równoważnym. Cele programów są analogiczne jak w pkt 1. O dofinansowanie oferty w ramach konkursu mogły ubiegać się organizacje pozarządowe, o których mowa w art. 3 ust. 2 oraz w art. 3 ust. 3 pkt 1 (od 2022 r. także art. 3 ust. 3 pkt 3) ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2020 r. poz. 1057, z późn. zm.).

„Centra opiekuńczo-mieszkalne”

Ogłoszone w 2019 r. oraz w 2021 r. programy dotyczą finansowania zadań związanych z utworzeniem centrum (programy przewidują możliwość utworzenia centrum w ciągu 3 lat) i finansowania działalności centrum (przez okres 5 lat). Głównym celem programów jest: pomoc dorosłym osobom niepełnosprawnym ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności lub orzeczeniem traktowanym na równi z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573), poprzez zapewnienie usług zamieszkiwania w formie pobytu całodobowego lub pobytu dziennego. Z Programu skorzystać mogą gminy i powiaty, które chcą utworzyć Centra opiekuńczo-mieszkalne lub zlecić ich prowadzenie organizacjom pozarządowym.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Stanisław Szwed

źródło: sejm.gov.pl