Obowiązujące przepisy procedury cywilnej przewidują możliwość przyznania stronom postępowania na ich wniosek nieodpłatnej pomocy prawnej z urzędu, realizowanej przez profesjonalnych pełnomocników w postaci radcy prawnego lub adwokata; instytucja ta ma na celu zapewnić pomoc fachowego pełnomocnika dla osób, które nie są w stanie ponieść kosztów pełnomocnika z wyboru. Wniosek strony postępowania o ustanowienie takiego pełnomocnika podlega merytorycznemu rozstrzygnięciu przez sąd, który decyduje, czy wnioskująca o to strona taką pomoc powinna otrzymać. Jeżeli decyzja jest pozytywna, sąd nie wskazuje imiennie pełnomocnika z urzędu, ale jedynie zwraca się do właściwej okręgowej rady adwokackiej lub rady okręgowej izby radców prawnych o jego wskazanie; tak więc to organ samorządu zawodowego wskazuje imiennie, który adwokat lub radca prawny ma być pełnomocnikiem strony.
