Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dn. 24.02.2021 r., sygn. akt: I FSK 126/20 stwierdził, że art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej nie ogranicza prawa podatnika do korzystania z nadwyżki VAT przenoszonej na kolejne okresy rozliczeniowe. Sąd stwierdził jasno i wyraźnie: możliwość przenoszenia nadwyżki VAT nie podlega ograniczeniu czasowemu z uwagi na terminy przedawnienia.
Stan faktyczny
Orzeczenie zapadło na kanwie sporu pomiędzy podatnikiem, który wykazywał w deklaracji VAT nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym, a organem podatkowym, który skorygował rozliczenia spółki, podnosząc zarzut przedawnienia.
Podatnik od 1994 r. do lipca 2004 r. kumulował nadwyżkę podatku naliczonego w kolejnych okresach rozliczeniowych. Od lipca 2004 r. wykazywał nadwyżkę w wysokości niezmienionej, zaś w lipcu i sierpniu 2009 r. skarżąca wykazała w deklaracjach VAT-7 podatek należny, co spowodowało pomniejszenie kwoty nadwyżki do przeniesienia. Następnie, spółka w dalszym ciągu przenosiła nadwyżkę, w stanie niezmienionym do marca 2013 r. Zdaniem Naczelnika Urzędu Skarbowego, jak również Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, nadwyżka podatku naliczonego nad należnym przenoszona na następne okresy rozliczeniowe uległa przedawnianiu z końcem 2009 r., co uzasadniało “wyzerowanie” tej nadwyżki w rozliczeniu za grudzień 2012 r.
Sądowa kontrola decyzji organów podatkowych
Sąd pierwszej instancji stanął po stronie podatnika, odrzucając twierdzenie organów podatkowych, że spółka nie mogła obniżać VAT należnego o naliczony, z faktur otrzymanych w latach wcześniejszych i przenosić nadwyżki na kolejne okresy rozliczeniowe już od grudnia 2009 r. Z Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie zgodzili się sędziowie NSA.
Na uwagę zasługuje okoliczność, że formułując ocenę stanu faktycznego, zarówno Sąd pierwszej instancji, jak i organ podatkowy odwoływały się do uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dn. 29.06.2009 r. (sygn. akt: I FPS 9/08), wyciągając jednak odmienne wnioski. W przedmiotowej uchwale wyjaśniono, że art. 70 § 1 Ordynacji ma zastosowanie do należności z tytułu nienależnego zwrotu podatku od towarów i usług. Pomimo, że sama teza powołanej uchwały nie odnosi się wprost do występującego w sprawie zwrotu pośredniego nadwyżki podatku naliczonego nad należnym – art. 87 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (u-VAT), to jednak zdaniem Sądu, argumentacji zawartej w uzasadnieniu takie znaczenie należało nadać.
Pewność prawa i bezpieczeństwo podatnika
W uchwale stwierdzono, że z wykładni art. 70 § 1 Ordynacji dokonywanej w zgodzie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej i wynikającymi z niej zasadami demokratycznego państwa prawa oraz zasadami równości wobec prawa oraz pewności i bezpieczeństwa prawa, przy uwzględnieniu pozostałych zasad wykładni, wynika, że przepis ten ma zastosowanie również do rozliczeń, w których obowiązek podatkowy w podatku VAT przekształcił się w:
- kwotę zwrotu różnicy podatku;
- kwotę zwrotu podatku naliczonego lub;
- różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 u-VAT.
Termin przedawnienia takiej kwoty należy liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin zwrotu podatku, tj. z pierwszym dniem następnego roku, a kończy się z upływem 5 lat.
NSA stanął na stanowisku, że organ podatkowy, tak jak w przypadku zadeklarowanego zobowiązania podatkowego, nie może po upływie terminu przedawnienia dokonywać weryfikacji i zmiany wysokości zadeklarowanej nadwyżki VAT. Wynika to z faktu, że również podatnik, po upływie okresu przedawnienia nie ma takiego prawa, poprzez skuteczne skorygowanie deklaracji i wystąpienie z wnioskiem o zwrot nadpłaty.
Skład orzekający zwrócił uwagę na brak symetrii między nieograniczonymi w czasie uprawnieniami organu do weryfikacji rozliczeń podatnika, które przybierają formę nadwyżki VAT naliczonego nad należnym oraz 5-letnim terminem, który przysługuje podatnikowi na dokonanie korekty deklaracji w zakresie obniżenia VAT należnego o naliczony.
Podsumowując, NSA potwierdził, że art. 87 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, który uprawnia podatnika do przeniesienia nadwyżki podatku naliczonego nad należnym na następne okresy rozliczeniowe, nie przewiduje ograniczeń czasowych. Taka nadwyżka staje się, w wyniku przeniesienia na kolejny okres rozliczeniowy składnikiem ewentualnego zobowiązania podatkowego, w nowym okresie rozliczeniowym, pozwalając podatnikowi na odliczenie VAT, a tym samym na pełne zrealizowanie zasady neutralności VAT.
Martyna Kuś – Tax Consultant
Accace Sp. z o.o. Warszawa
Podstawa prawna:
- Ustawa z dn. 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa – Dz.U. z 2020 r. poz. 1325 z późn. zm.
- Ustawa z dn. 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.
