Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 568), czyli tzw ustawa antykryzysowa, wprowadza wiele doraźnych rozwiązań, w tym także w odniesieniu do obowiązku przeprowadzania badań lekarskich pracowników.
W ramach ustawy antykryzysowej do podstawowego aktu prawnego (ustawa z dnia 2 marca 2020 r. – Dz.U. poz. 374, ze zm.) dodano art. 12a, który tymczasowo reguluje kwestie przeprowadzania badań lekarskich pracowników. W myśl art. 12a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. w brzmieniu obowiązującym od dnia 31 marca br. w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, od dnia ogłoszenia danego stanu, zawiesza się wykonywanie obowiązków wynikających z przepisów art. 229 par. 2 zdanie pierwsze, par. 4a w zakresie badań okresowych i par. 5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2019 r. poz. 1040, z późn. zm.). Oznacza to zatem zawieszenie obowiązku:
- wykonywania okresowych badań pracownika;
- wystawiania przez pracodawcę skierowania na okresowe badania lekarskie;
- zapewnienia pracownikom zatrudnionym w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających badań okresowych także po:
– zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami,
– rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami.
Po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii albo po odwołaniu stanu epidemii, pracodawca i pracownik są obowiązani niezwłocznie podjąć wykonywanie zawieszonych obowiązków w zakresie profilaktycznych badań lekarskich i wykonać je w okresie nie dłuższym niż 60 dni od dnia odwołania danego stanu.
Kolejny zapis odnosi się do postępowania w razie konieczności przeprowadzenia wstępnego lub kontrolnego badania lekarskiego pracownika. Tak więc, zgodnie z art. 12a ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. zmienionej ustawą antykryzysową, w przypadku braku dostępności do lekarza uprawnionego do przeprowadzania badania wstępnego lub kontrolnego, badanie takie może wykonać i wydać odpowiednie orzeczenie lekarskie inny lekarz. Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza traci moc po upływie 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo od dnia odwołania stanu epidemii. Lekarz ten może przeprowadzić badanie i wydać orzeczenie lekarskie w trybie określonym w art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o wykonywaniu zawodu lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. z 2020 r. poz. 514, ze zm.). Do orzeczenia lekarskiego stosuje się odpowiednio art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz.U. z 2019 r. poz. 408, z późn. zm.). Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza włącza się do akt osobowych pracownika.
Maciej Ofierski
