Rzecznik Praw Obywatelskich skierował do MEiN wystąpienie, w którym wskazuje na trudności, z jakimi na egzaminie zmagają się maturzyści z dyskalkulią. Powodem interwencji są skargi uczniów i uczennic lub ich rodziców dotyczące niedostosowania warunków przeprowadzania egzaminu maturalnego z matematyki dla zdających ze stwierdzoną dyskalkulią, czyli zaburzeniem w zdolnościach matematycznych, które sprawia, że uczeń nie potrafi powiązać wartości liczbowych z ich wielkością.
W skargach do RPO maturzyści i ich opiekunowie wskazują, że tegoroczne zasady oceniania rozwiązań uwzględniają specyficzne trudności w uczeniu się matematyki jedynie przy zadaniach otwartych. A takich na egzaminie z matematyki jest niewiele. Tymczasem dyskalkulia, podobnie jak dysleksja, została zaklasyfikowana do grupy specyficznych trudności w uczeniu się.
„Dla osoby z dyskalkulią liczby nie oznaczają konkretnych wielkości, a są jedynie pewną nazwą. Przy rozwiązywaniu zadań matematycznych osoby z taką dysfunkcją popełniają typowe, dające się zidentyfikować błędy. Dlatego też do oceny zadań maturalnych z matematyki powinny być stosowane kryteria, które takie charakterystyczne błędy będą uwzględniać” – pisze RPO.
Zgodnie z komunikatem dyrektora CKE z dn. 20.08.2020 r. w sprawie szczegółowych sposobów dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2020/2021, jedynie w przypadku zadań otwartych istnieje możliwość zastosowania szczegółowych zasad oceniania uwzględniających specyficzne trudności w uczeniu się.
„Ograniczenie to jest o tyle niepokojące, że liczba zadań otwartych na egzaminie maturalnym z matematyki została zmniejszona. To zaś może negatywnie wpłynąć na ostateczne wyniki uzyskiwane na egzaminie przez uczniów i uczennice z dyskalkulią” – uważa RPO.
Ze statystyk CKE wynika, że zdawalność egzaminu maturalnego z matematyki w przypadku osób ze stwierdzoną dyskalkulią do tej pory kształtowała się w granicach 50-60%, podczas gdy zdawalność egzaminu maturalnego z matematyki w 2020 r. w przypadku wszystkich uczniów wynosiła 79%.
Zdaniem RPO ta rozbieżność może świadczyć o tym, że podjęte działania nie rozwiązały problemów sygnalizowanych przez osoby z dyskalkulią. Należałoby zatem ponownie poddać szczegółowej analizie obowiązujący system oceniania zadań maturalnych i wprowadzić możliwość sprawdzania całości pracy maturalnej przez egzaminatora z uwzględnieniem wytycznych podobnych do tych, które obecnie dotyczą zasad oceniania zadań otwartych w przypadku arkuszy osób ze stwierdzoną dyskalkulią. Takie rozwiązanie umożliwiłoby ocenę zdobytej wiedzy i posiadanych umiejętności z uwzględnieniem dodatkowych trudności oraz potrzeb tej grupy uczniów.
Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego
