W poniższej publikacji prezentujemy dokonania Ministra Edukacji i Nauki Przemysława Czarnka.
Programy wsparcia dla uczniów po okresie nauki zdalnej, dodatkowe środki na kształcenie zdalne, pomoc dla uczelni w przeciwdziałaniu skutkom pandemii, rozwój przedsięwzięć ministra w obszarze popularyzacji nauki oraz współpracy nauki z gospodarką, nowy program Nauka dla Społeczeństwa, opracowanie Pakietu Wolności Akademickiej to wybrane działania zrealizowane przez ministra Przemysława Czarnka od objęcia urzędu Ministra Edukacji i Nauki.
Działania związane z pandemią koronawirus
Narodowy Program Wsparcia Uczniów po Pandemii – 244 mln zł
Ministerstwo Edukacji i Nauki przygotowało 4 programy wsparcia uczniów po okresie pandemii. Programy są związane zarówno ze zdrowiem i kondycją fizyczną dzieci oraz młodzieży, wsparciem psychologiczno-pedagogicznym, jak również pomocą w opanowaniu, a także utrwaleniu materiału. Na ich realizację MEiN przeznaczy ok. 244 mln zł. Celem programów jest kompleksowe wsparcie młodych ludzi w powrocie do szkół po długotrwałym okresie nauki zdalnej.
WF z AWF – Aktywny powrót uczniów do szkoły – blisko 42 mln zł
Celem programu jest poprawa i monitoring stanu kondycji fizycznej dzieci i młodzieży po powrocie do zajęć stacjonarnych. I etap obejmuje szkolenia dla nauczycieli prowadzone przez specjalistów z Akademii Wychowania Fizycznego z całego kraju. 7 lipca br. rozpoczął się II etap, czyli nabór nauczycieli do Sport Klubów. Pierwsze zajęcia w ramach Sport Klubów ruszą już w sierpniu i będą trwały do 15.12.2021 r. Przeznaczone są dla dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych i ponadpodstawowych. W ramach programu zostanie przeprowadzonych ok. 300 tys. godzin zajęć. Realizacją projektu zajmuje się Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie we współpracy z ośrodkami AWF z całej Polski.
Wsparcie psychologiczno-pedagogiczne dla uczniów i nauczycieli – 15 mln zł
W ramach programu zostanie przeprowadzona diagnoza problemów uczniów w wyznaczonych losowo 1.200 szkołach. Dzięki niej eksperci opiszą problemy, opracują model wsparcia i pomocy uczniom doświadczającym trudności. Specjaliści udzielą dzieciom i młodzieży bieżącego wsparcia psychologicznego. Przeprowadzone zostaną konsultacje z rodzicami, a także szkolenia i treningi dla nauczycieli oraz specjalistów szkolnych, tj. psychologów i pedagogów.
Pomoc w uzupełnieniu wiedzy – dodatkowe zajęcia wspomagające – 187 mln zł
Celem programu jest utrwalenie wiadomości i umiejętności z zakresu kształcenia ogólnego. Zajęcia w ramach projektu są przeznaczone dla uczniów klas IV-VIII publicznych i niepublicznych szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych, w tym szkół specjalnych oraz artystycznych realizujących kształcenie ogólne. Od 31 maja br. szkoły miały możliwość organizowania zajęć wspomagających dla chętnych uczniów. Dyrektorzy decydowali o tym, czy zajęcia w ich szkole miałyby odbywać się jeszcze w czerwcu czy po wakacjach (od 2 września do 22 grudnia br.). O środki na zajęcia wspomagające wystąpiło do tej pory 2.860 samorządów. Dodatkowe zajęcia zostaną zrealizowane w prawie 17 tys. szkół (co stanowi 86 proc. wszystkich szkół, które mogły przystąpić do programu).
Z inicjatywy Ministra Edukacji i Nauki Przemysława Czarnka obecnie większa liczba dzieci będzie mogła skorzystać z dodatkowych zajęć wspomagających. Resort przygotował zmianę przepisów w tym zakresie. To odpowiedź na zainteresowanie ze strony dyrektorów szkół i przedstawicieli samorządów dotyczące programu dodatkowych zajęć wspomagających dla uczniów. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w komunikacie.
Dobrze widzieć – program profilaktyki krótkowzroczności – 1,1 mln zł
W ramach programu zostaną przeprowadzone nieinwazyjne badania okulistyczne, m.in. ocena obrazu oka na postawie zdjęć cyfrowych. Ich wyniki będą przetwarzane z wykorzystaniem technologii sztucznej inteligencji. Pozwoli to kompleksowo analizować dane medyczne i szybko ustalić ewentualne ryzyko występowania zmian patologicznych. U uczniów ze stwierdzoną wadą zostanie wdrożone leczenie okulistyczne. Dzięki programowi uzyskamy szczegółowe informacje o występowaniu krótkowzroczności i innych wad wzroku. Badania zostaną przeprowadzone w grupie 900 dzieci z klas I-III. Zbadanych zostanie również 60 nauczycieli oraz 450 rodziców dzieci objętych tym programem. Program będzie realizowany w IV kwartale br. przez Uniwersytet Medyczny w Lublinie.
Wsparcie dla nauczycieli na akcesoria komputerowe do nauki zdalnej – 300 mln zł
W odpowiedzi na postulaty kadry pedagogicznej przekazano środki finansowe dla nauczycieli na dofinansowanie do zakupu sprzętu, akcesoriów komputerowych lub oprogramowania, m.in.: komputerów przenośnych, kamer internetowych, słuchawek (lub zestawów słuchawkowych), dodatkowych mikrofonów, smartfonów, tabletów, ładowarek sieciowych, głośników, pamięci zewnętrznej, oprogramowania, a także sfinansowanie kosztów mobilnego internetu. Dzięki prostemu mechanizmowi refundacji ze wsparcia skorzystało ponad 550 tys. nauczycieli. Środki finansowe przyczyniły się do podniesienia jakości kształcenia na odległość.
Wsparcie uczelni publicznych i niepublicznych w zdalnym nauczaniu – ponad 65 mln zł
Wszystkie uczelnie publiczne nadzorowane przez Ministra Edukacji i Nauki oraz uczelnie niepubliczne finansowane na zasadach uczelni publicznych otrzymały dodatkowe środki na zakup narzędzi i prowadzenie nauczania zdalnego.
Wsparcie uczelni w przeciwdziałaniu skutkom pandemii – ponad 420 mln zł
W związku z przeciwdziałaniem skutkom pandemii koronawirusa na 2021 r. zostały zwiększone subwencje dla podmiotów szkolnictwa wyższego. Gwarantuje to wszystkim podmiotom objętym podziałem algorytmicznym wzrost kwoty subwencji o 1,5% w porównaniu z rokiem 2020 (w warunkach porównywalnych). Środki przeznaczone na ten cel to 426.317.100 zł.
„Strefa komfortu PSRP” – kontynuacja projektu Parlamentu Studentów RP
W ramach programu pomocy psychologicznej „Strefa komfortu PSRP” każdy student może skorzystać z terapii on-line lub wziąć udział w webinariach prowadzonych przez specjalistów. W 2021 r. Ministerstwo Edukacji i Nauki przeznaczyło na kontynuowanie akcji blisko 380 tys. zł.
Ponadto dzięki staraniom Ministra Edukacji i Nauki nauczyciele oświaty i nauczyciele akademiccy uzyskali możliwość szczepienia się w I etapie Narodowego Programu Szczepień.
Działania w obszarze edukacji
Większe wsparcie dla szkół na podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe – 439 mln zł
Zwiększone zostały maksymalne kwoty dotacji celowej na:
- podręczniki do zajęć z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej, podręczniki do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego lub materiały edukacyjne, które w przypadku klas I–III wynoszą 90 zł na ucznia;
- podręczniki lub materiały edukacyjne, które wynoszą:
- 168 zł na ucznia – w przypadku klasy IV,
- 216 zł na ucznia – w przypadku klasy V i VI,
- 300 zł na ucznia – w przypadku klasy VII i VIII.
Nowa edycja programu „Aktywna tablica” na lata 2020-2024 – 290 mln zł
Na przełomie listopada i grudnia 2020 r. MEiN przekazał samorządom 35 mln zł dla szkół na zakup komputerów przenośnych i sprzętu multimedialnego. Łączna kwota przewidziana na zakup sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii w latach 2020-2024 w ramach „Aktywnej tablicy” wynosi 290 mln zł.
Pomoc materialna dla uczniów – ponad 257 mln zł
- stypendia motywacyjne – 1,6 mln zł,
- stypendia o charakterze socjalnym – 238 mln zł,
- zakup materiałów edukacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych – 18 mln zł.
Wsparcie procesu dokształcania nauczycieli – 2,6 mln zł
Przekazanie środków na kwalifikacyjne studia podyplomowe dla nauczycieli informatyki oraz doskonalących studiów podyplomowych z informatyki dla nauczycieli informatyki i nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej, a także kwalifikacyjne studia podyplomowe dla nauczycieli z etyki.
Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021–2025 – ponad 1 mld zł
NPRC to program realizowany przy współpracy z Ministerstwem Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Jego celem jest tworzenie warunków rozwoju i rozwój czytelnictwa w Polsce przez kształtowanie i promowanie postaw proczytelniczych oraz wzmacnianie roli bibliotek publicznych, pedagogicznych i szkolnych jako lokalnych ośrodków życia społecznego, stanowiących centrum dostępu do kultury i wiedzy. Łączny budżet programu to ponad 1 mld zł.
Ministerstwo Edukacji i Nauki koordynuje prace w zakresie Priorytetu 3 – Zakup nowości wydawniczych do placówek wychowania przedszkolnego, bibliotek szkolnych i pedagogicznych. Łączna kwota wsparcia w ramach tego priorytetu wyniesie 138 mln zł.
Ok. 10,3 tys. bibliotek szkolnych i pedagogicznych otrzyma dofinansowanie (ponad 96 mln zł) na zakup ok. 4 mln nowości wydawniczych oraz elementów wyposażenia. Dodatkowo środki trafią do ponad 13 tys. placówek wychowania przedszkolnego – ponad 41 mln zł na zakup nowości wydawniczych.
Opracowanie e-materiałów dydaktycznych do kształcenia zawodowego, kształcenia ogólnego oraz nauki języków obcych – ponad 211 mln zł
W ramach trzech konkursów PO WER podpisano 25 umów o dofinansowanie projektów na łączną kwotę ponad 211 mln zł. Celem konkursów było opracowanie bezpłatnych, nowoczesnych i atrakcyjnych e-materiałów do kształcenia zawodowego, kształcenia ogólnego oraz nauki języków obcych nowożytnych, które zostaną udostępnione na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej https://zpe.gov.pl/ (poprzednia nazwa epodreczniki.pl).
Ogólnopolska Sieć Edukacyjna (OSE) – 1,9 mld zł
Celem programu realizowanego przy wsparciu Ministerstwa Edukacji i Nauki jest zapewnienie wszystkim szkołom dostępu do bezpiecznego, szerokopasmowego internetu. Program jest odpowiedzią na wyzwania współczesnej edukacji – kształtującej kompetencje cyfrowe i otwartej na nowoczesne technologie. Obecnie ok. 20 tys. szkół korzysta z usług OSE.
Kontynuacja wieloletniego programu rządowego „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023 – 200 mln zł
Ministerstwo wspiera organy prowadzące publiczne szkoły podstawowe w organizacji stołówek oraz miejsc spożywania posiłków w szkołach:
- w 2019 r. – wsparcie dla 716 szkół na kwotę ponad 38 mln zł,
- w 2020 r. – wsparcie dla 638 szkół na kwotę prawie 39 mln zł,
- w 2021 r. – wsparcie dla 624 szkół na kwotę ponad 39 mln zł.
Pomoc psychologiczna i terapeutyczna
Przez cały rok szkolny była prowadzona bezpłatna, całodobowa infolinia 800-080-222, z której dzieci i młodzież mogły skorzystać w sytuacjach kryzysowych.
Opracowano program promocji zdrowia psychicznego „Myślę pozytywnie – Szkolny System Wsparcia Zdrowia Psychicznego”. Główny cel programu to promocja i profilaktyka zdrowia psychicznego w placówce oświatowej w sposób dopasowany do potrzeb odbiorców, przy zaangażowaniu całej społeczności szkolnej.
Przygotowano systemowy projekt przeciwdziałania agresji i przemocy. Projekt obejmował upowszechnienie w szkołach:
- na etapie edukacji wczesnoszkolnej – zasad komunikacji bez przemocy na podstawie modelu Nonviolent Communication (NVC) Marshall Rosenberg,
- w klasach IV-VIII szkół podstawowych i szkołach ponadpodstawowych – mediacji szkolnej i mediacji rówieśniczej jako metod rozwiązywania sporów i konfliktów w środowisku szkoły i placówki.
W projekcie przygotowano programy szkolenia dla opiekunów mediacji.
Powstał systemowy projekt – sieć rówieśniczego wsparcia i wzmacniania i ochrony zdrowia psychicznego w środowisku szkolnym – bazujący na idei wolontariatu. Dla młodzieży opracowano aplikację „OdyseJA” na smartfony i tablety, za pośrednictwem której realizowane były cele projektu. Równolegle były prowadzone szkolenia dla nauczycieli – opiekunów sieci wsparcia.
Opracowane zostały poradniki dla nauczycieli i rodziców dotyczące postępowania w sytuacji zachowań autodestrukcyjnych dzieci i młodzieży:
- „Rola pracowników oświaty w promocji zdrowia psychicznego i w zapobieganiu zachowaniom autodestrukcyjnym u młodzieży. Poradnik dla nauczycieli”,
- „Rola rodziny i osób bliskich w promocji zdrowia psychicznego i w zapobieganiu zachowaniom autodestrukcyjnym u młodzieży. Poradnik dla rodziców”,
- „Postwencja w szkole”.
W roku szkolnym 2020/2021 były realizowane zadania związane z wdrożeniem rozwiązań opisanych w modelu Edukacji dla Wszystkich, m.in. spotkania i konferencje, w tym wydarzenia o charakterze międzynarodowym, z udziałem przedstawicieli różnych środowisk i instytucji. We współpracy z uczelniami prowadzone były badania w zakresie praktyki włączającej w szkołach podstawowych. Opracowano pilotaż standardów w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju dzieci i wsparcia rodziny, badano także praktyki szkół i oddziałów integracyjnych. Przygotowane zostały materiały edukacyjne i ćwiczeniowe w wersji łatwej do czytania i zrozumienia, wytyczne w zakresie przygotowywania takich materiałów przez nauczycieli oraz rekomendacje dotyczące działań w zakresie poprawy dostępu do informacji w procesie kształcenia (projekt realizowany przez Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną w latach 2020-2021).
Pozostałe działania:
- Wypracowano standardy dostępnej szkoły w ramach współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej w projektach „Dostępna Szkoła” w programie Dostępność Plus;
- Powstał Model Dostępnej Szkoły, który zostanie przetestowany w 150 szkołach w całej Polsce. Na ten cel przeznaczono 40 mln zł, które zostaną przekazane w formie grantów;
- Przygotowano 8 poradników poświęconych edukacji włączającej dla kadr systemu oświaty, rodziców i uczniów. Przeprowadzono 10 spotkań konsultacyjnych w zakresie edukacji włączającej w Polsce, w tym spotkania z uczniami, dla niemal 700 osób;
- Ogłoszono konkurs (w ramach Programu Operacyjnego Wiedza, Edukacja Rozwój) na szkolenia dla ponad 28 tys. przedstawicieli kadr systemu oświaty (kwota przeznaczona na szkolenia 52 mln zł);
- Wyłoniono w drodze konkursu 16 placówek specjalnych, które w ramach pilotażu będą pełnić dodatkową funkcję Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą. Łączna kwota przeznaczona na pilotaż to ponad 30 mln zł;
- Rozpoczęto projekt szkolący kadry poradni psychologiczno-pedagogicznych z zakresu oceny funkcjonalnej za kwotę 9 mln zł;
- Rozpoczęto pracę nad ustawą o wsparciu dziecka, ucznia i rodziny, której projektowane zapisy zapewnią wysoką jakość edukacji włączającej w Polsce.
Dodatkowo wsparcie psychologiczno-pedagogiczne dzieci i młodzieży zakłada także Narodowy Program Wsparcia Uczniów po Pandemii.
Cztery nowe zawody w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego
W odpowiedzi na potrzeby rynku pracy resort wprowadził 4 nowe zawody, w których kształcenie ruszy od września br. Są to:
- technik dekarstwa,
- technik robotyk,
- technik stylista,
- podolog.
Wprowadziliśmy także zmiany w 3 zawodach: opiekun medyczny, technik gazownictwa i technik spawalnictwa.
Wzmocnienie pozycji kuratora oświaty
Celem jest wprowadzenie zmian m.in. w zakresie: nadzoru pedagogicznego, powierzania stanowiska dyrektora oraz odwoływania z tego stanowiska, zmian w składzie komisji konkursowych w celu wyłonienia kandydata na stanowisko dyrektora szkoły, procedury likwidacji szkoły, tworzenia zespołu szkół lub placówek, arkuszy organizacji pracy szkół i przedszkoli, oceny pracy dyrektora szkoły oraz zawieszania dyrektora szkoły w obowiązkach.
Najważniejsze założenia:
- równowaga w oświacie – odpowiedzialność dyrektora szkoły przed kuratorem, samorządem i rodzicami (kurator może wnioskować o odwołanie dyrektora, jeżeli wielokrotnie nie wdraża zaleceń pokontrolnych),
- zajęcia dodatkowe w szkole tylko za zgodą rodzica – organizacje pozarządowe muszą przedstawić radzie rodziców cel oferowanych dodatkowych zajęć i uzyskać ich zatwierdzenie,
- uwolnienie nauczycieli od biurokracji (ewaluacja jakości pracy nauczyciela) – więcej czasu przeznaczonego na bezpośrednią pracę z uczniem.
Stworzenie i uruchomienie systemu monitorowania karier absolwentów szkół ponadpodstawowych
Celem systemu jest zapewnienie informacji zwrotnej na temat przebiegu karier absolwentów branżowych szkół I i II stopnia, techników, szkół policealnych, a także liceów ogólnokształcących i szkół specjalnych przysposabiających do pracy. Informacja ta będzie wykorzystywana na potrzeby prowadzenia polityki oświatowej na poziomie kraju, poszczególnych województw oraz na poziomie lokalnym.
Przygotowanie projektów nowelizacji podstawy programowej języka polskiego w zakresie listy lektur
Zmiany w wykazach lektur obejmują wszystkie etapy kształcenia. Dotyczą przede wszystkim wykazu lektur uzupełniających. W przypadku lektur obowiązkowych, z uwagi na uwarunkowania związane z przeprowadzaniem egzaminów zewnętrznych, w projekcie proponuje się tylko nieliczne zmiany, które polegają wyłącznie na rezygnacji z wybranych pozycji.
Zmiany w zakresie lektur uzupełniających wynikają z potrzeby silniejszego powiązania wykazu lektur z celami kształcenia określonymi w podstawie programowej. Ważne jest uwzględnienie takich pozycji książkowych, które warto omawiać z uczniami ze względu na ich walory edukacyjne i wychowawcze (czytelny system wartości), elementy konstrukcyjne utworu (konstrukcja świata przedstawionego, wyraziście zarysowana akcja) oraz warstwę językową utworu (polszczyzna staranna, pozbawiona wulgaryzmów i kolokwializmów, nadmiernych ozdobników).
Nauczanie języka polskiego i w języku polskim za granicą
- Awans zawodowy nauczycieli polonijnych – od 01.01.2021 r. weszły w życie przepisy, dzięki którym nauczyciele ze szkół organizacji polonijnych za granicą mogą przystępować do awansu zawodowego;
- Nauczyciele skierowani do pracy wśród Polonii i Polaków za granicą – w roku szkolnym 2020/2021 do pracy za granicą Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą skierował 113 nauczycieli. Pomimo pandemii wszyscy nauczyciele wyjechali za granicę i pracowali w miejscach skierowania. Nauczaniem objęto ponad 10 tys. dzieci, młodzieży i dorosłych;
- Wsparcie merytoryczne szkół w prowadzeniu nauczania zdalnego – Polonijne Centrum Nauczycielskie działające w ramach ORPEG przygotowało materiały dla nauczycieli w postaci poradników, filmów instruktażowych oraz prezentacji dotyczących nauczania zdalnego. Wersje elektroniczne podręczników wraz z ćwiczeniami i przewodnikami metodycznymi są dostępne na stronie Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą;
- Wsparcie metodyczne nauczycieli – w szkoleniach organizowanych przez MEiN i ORPEG przygotowujących m.in. do pracy zdalnej wzięło udział pond 7 tys. nauczycieli z całego świata;
- Podręczniki dla szkół za granicą – Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą zakupił i przekazał szkołom za granicą ponad 60 tys. podręczników i 350 pakietów edukacyjnych (książek, gier, map, flag, godła, taśmy rypsowej biało-czerwonej).
Działania w obszarze nauki i szkolnictwa wyższego
Podwyżki wynagrodzeń dla pracowników szkół wyższych – 1 mld zł
1 mld zł to kwota, jaką przeznaczamy na podwyżki płac dla pracowników uczelni. Do końca 2020 r. rozdysponowanych zostało blisko 200 mln zł, a kolejne 800 mln zł w 2021 r.
Ponad 1 mld zł na wsparcie i rozwój:
- publicznych uczelni akademickich kształcących kadrę medyczną, diagnostyczną i laboratoryjną – 90 mln zł,
- publicznych uczelni akademickich i zawodowych kształcących kadrę medyczną – 60 mln zł,
- podmiotów prowadzących szkoły doktorskie – prawie 153 mln zł,
- doktorantów – ponad 60 mln zł,
- kształcenia studentów i doktorantów z niepełnosprawnościami – ponad 55 mln zł,
- uczelni publicznych ze Śląska – prawie 88 mln zł,
- potencjału dydaktycznego oraz potencjału badawczego – ponad 13 mln zł.
Inwestycje związane z kształceniem – 415 mln zł
Na inwestycje związane z kształceniem resort edukacji przyznał:
- w okresie listopad – grudzień 2020 r. środki na lata 2020-2022 w wysokości 364 mln zł,
- w okresie styczeń – czerwiec 2021 r. środki na lata 2021-2023 w wysokości 51 mln zł.
Ponadto w czerwcu br., na podstawie złożonych wniosków, MEiN przyznało uczelniom środki w wysokości 258 mln zł na lata 2021-2024.
Programy Ministra
Rozwój programów Ministra w następujących obszarach:
Popularyzacja nauki
Program Społeczna Odpowiedzialność Nauki
- Wsparcie instytucji systemu szkolnictwa wyższego i nauki w popularyzacji nauki lub promocji sportu akademickiego;
- Jednorazowe finansowanie do 1 mln zł.
Program Doskonała Nauka
- Wsparcie instytucji systemu szkolnictwa wyższego i nauki w popularyzacji osiągnięć naukowych, w tym najnowszych wyników badań naukowych lub prac rozwojowych;
- Jednorazowe finansowanie do 400 tys. zł.
Program Nauka dla Ciebie
- Popularyzacja nauki w tych miejscach Polski, w których mieszkańcy mają utrudniony dostęp do oferty edukacyjnej centrów nauki.
SOWA, czyli małe centra nauki w całej Polsce
- W 32 miejscowościach w całej Polsce powstaną Strefy Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności.
Małe Centra Nauki Kopernik
- Program rozszerzający pilotaż SOWA o dodatkowe 75 lokalizacji z budżetem 350 mln zł.
Współpraca nauki z gospodarką
Program Studenckie koła naukowe tworzą innowacje
- Ponad 6,5 mln zł dla innowacyjnych studenckich kół naukowych, które działają na rzecz współpracy nauki i gospodarki.
Nowy program Nauka dla Społeczeństwa
- Dofinansowanie projektów wzmacniających współpracę między nauką a strefą społeczno-gospodarczą do 2 mln zł na projekt.
Doktorat Wdrożeniowy
- Tworzenie warunków do rozwoju współpracy podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki z otoczeniem społeczno-gospodarczym – kształcenie doktorantów we współpracy z zatrudniającymi ich przedsiębiorstwami – w 2021 r. ponad 100 mln zł.
Wsparcie działań studentów i naukowców
- stypendia dla 217 wybitnych młodych naukowców – 42 mln zł,
- stypendia dla 362 studentów za znaczące osiągnięcia naukowe, artystyczne lub sportowe – 6 mln zł,
- Narodowa Reprezentacja Akademicka ‒ prawie 10 mln zł wsparcia dla studentów-sportowców. Umożliwienie realizowania równoległej kariery sportowej oraz nauki akademickiej,
- Legia Akademicka ‒ 1 mln zł na ochotnicze szkolenia wojskowe studentów,
- Inicjatywa wsparcia dążenia do doskonałości ‒ 10 mln zł dla uczelni zawodowych na poprawę jakości kształcenia na kierunkach studiów o profilu praktycznym.
Serwis internetowy dotyczący programów i przedsięwzięć Ministra Edukacji i Nauki
Z inicjatywy Ministra Edukacji i Nauki stworzona została strona internetowa www.programy.nauka.gov.pl, która zawiera aktualne informacje na temat programów i przedsięwzięć MEiN.
Serwis jest podzielony na sekcje tematyczne: programy ministra, przedsięwzięcia i inicjatywy, konkursy, oraz wyniki. Strona ma również wydzielone zakładki dla poszczególnych grup odbiorców: student, młody naukowiec, naukowiec, uczelnia/ organizacja/ inne podmioty, dzięki czemu każdy zainteresowany będzie mógł znaleźć dla siebie konkretne informacje.
Pakiet Wolności Akademickiej
Nowelizacja ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, czyli tzw. Pakiet Wolności Akademickiej zakłada wzmocnienie zasad poszanowania wolności nauczania, wolności słowa, badań naukowych, ogłaszania ich wyników, a także debaty akademickiej z zachowaniem zasad pluralizmu światopoglądowego i przepisów porządkowych uczelni. Pakiet jest urzeczywistnieniem w praktyce akademickiej konstytucyjnego prawa do wyrażania przekonań światopoglądowych, religijnych i filozoficznych. Projekt jest odpowiedzią na zgłaszane przez środowisko akademickie nieprawidłowości.
Projekt został przyjęty przez Radę Ministrów 6 lipca br. i skierowany do dalszych prac parlamentarnych.
Akademie nauk stosowanych
W grupie uczelni zawodowych (publicznych i niepublicznych) pojawi się nowa kategoria – „akademie nauk stosowanych”. Możliwość wyróżnienia uczelni zawodowych przez wprowadzenie do ich nazw określenia „akademia praktyczna” wzmocni ich pozycję na rynku edukacyjnym i przyczyni się do pozytywnego odbioru w otoczeniu społeczno-gospodarczym. Dodatkowo uczelnie te będą miały także możliwość usamodzielnienia się w prowadzeniu studiów przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela.
Projekt „Polityki Naukowej Państwa”
Projekt wskazuje priorytety w zakresie funkcjonowania systemu szkolnictwa wyższego i nauki. Jest pierwszym tego typu dokumentem w Polsce. Do zadań Polityki Naukowej Państwa należy m.in. określenie i promocja roli nauki i szkolnictwa wyższego w państwie, a także wzmocnienie i zapewnienie rozwoju systemu nauki i szkolnictwa wyższego zgodnie z podstawowymi wartościami i zasadami oraz aktualnymi trendami i wyzwaniami.
Po prekonsultacjach i pracach nad zgłoszonymi przez środowisko naukowe uwagami projekt oczekuje na przekazanie do konsultacji publicznych oraz uzgodnień międzyresortowych.
Nowy program „Rozwój czasopism naukowych”
W ramach programu krajowi wydawcy czasopism naukowych będą mogli uzyskać wsparcie finansowe m.in. na działania zmierzające do podniesienia poziomu praktyk wydawniczych i edytorskich, co pozwoli na zachowanie światowych standardów i obecność w międzynarodowym obiegu naukowym. Projekt znajduje się na etapie rozpatrzenia przez komisję prawniczą.
Współpraca z NASA
Dnia 30.12.2020 r. MEiN i NASA zawarły umowę dotyczącą współpracy w zakresie Sondy Mapowania i Przyspieszania Międzygwiazdowego (Interstellar Mapping And Acceleration Probe ‒ IMAP). Celem misji jest lepsze rozpoznanie heliosfery i jej reakcji z najbliższym otoczeniem galaktycznym Słońca, a także badanie procesów dotyczących rozpędzania cząstek promieniowania kosmicznego. W ramach współpracy zespół polskich naukowców z Centrum Badań Kosmicznych PAN opracowuje instrument GLOWS (Global Solar Wind Structure). Na jego budowę MEiN przeznaczy 16 mln zł.
Źródło: Ministerstwo Edukacji i Nauki
